Pizza niejedno ma imię. Jej długie dzieje połączone z trudną historią Włoch sprawiły, że każdy region Italii może poszczycić się swoim specyficznym plackiem. Te najpopularniejsze zostały wyróżnione specjalnymi oznaczeniami, przyznawanymi przez różne organizacje unijne. Nim zdecydujemy się na wybór tego smacznego dania warto zapoznać się z jego historią i specyfiką.
Początki pizzy sięgają średniowiecza, chociaż zdaniem innych badaczy protoplastów naszego placka należy szukać jeszcze w czasach starożytnych. Pierwotnie danie to określona „pizą” i podawano w dwóch formach: z bazylią i serem lub z rybą. Pizza w formie jaką znamy pojawiła się w XVIII wieku w Neapolu, a o jej początkach możemy przeczytać w interesującej powieści Macieja Hena pt. „Solfatara”. Szybko okazało się jednak, że ilu Włochów tyle smaków. Poszczególne regiony wyprawowały własne, często unikalne, kompozycje dodatków. Oto najpopularniejsze z nich.
Neapolitana
Nazywana bywa czasem „verace” co znaczy „prawdziwa”, bowiem to od niej rozpoczęła się historia współczesnej pizzy. Powstała (jak wskazuje nazwa) w Neapolu, w jej skład wchodzą więc składniki charakterystyczne dla regionu. Na neapolitanie znajdziemy zatem: pomidory odmian San Marzano lub Piennolo del Vesuvio oraz pochodzący z gminy Agerola ser mozarella Bufala Campana. Mieszkańcy Neapolu są dumni ze swojego placka i podkreślają, że to właśnie ich pizza została wyróżniona przez UNESCO wpisem na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz oznaczeniem GTS (przyznawane produktom wyrabianym w tradycyjny sposób).
Margherita
Ten bodaj najpopularniejszy rodzaj pizzy ma bardzo interesującą historią. Pochodzi z Neapolu i według legendy stworzył go kucharz Raffaele Esposito na cześć królowej Małgorzaty Sabaudzkiej. Władczyni miała zauważyć, że zielona bazylia, biała mozarella i czerwone pomidory odpowiadają barwom na fladze Włoch. Od jej imienia wzięła się więc obecna nazwa pizzy.
Marinara
To również jedna z odmian pizzy neapolitańskiej, a jej historia sięga jeszcze XVIII wieku. Nazwa wzięła się stąd, że w skład pizzy wchodziły składniki, które mogły być transportowane statkami i podawane marynarzom. Tradycyjny przepis podał w XIX wieku słynny włoski badacz Francesco de Bourcard, który zanotował, że w skład marinary wchodzą: pomidory, świeży czosnek i suszone oregano. W dawnych czasach smak tej pizzy wzbogacano… smalcem. Dziś na szczęście nie znajdziemy tego dodatku w naszym daniu.
Siciliana
Na mapie włoskich odmian pizzy Sycylia to prawdziwe państwo w państwie. Każdy region tej wyspy posiada własne wersje owego smacznego dania. Do najpopularniejszych należy prostokątna „sfincione” z Palermo. Poza sosem znajdziemy na niej zioła, cebulę, ser i anchois. W innych regionach Sycylii na nasz placek trafić mogą ziemniaki, jajka, kiełbasa, a nawet brokuły. Ciekawą odmianą jest siciliana, którą wypiekają Włosi mieszkający w USA. Tam na cieście królują różne rodzaje sera.
Hawajska
Bodaj najbardziej kontrowersyjna z odmian pizzy, której raczej nie spróbujemy we Włoszech. Powstała w Kanadzie i została stworzona przez greckiego kucharza Sama Panopoulosa. Dodatek słodkiego ananasa wywołał wściekłość mieszkańców Italii i ostrą krytykę znawców kuchni. Spodobał się jednak klientom pizzerii, tak więc popularną hawajską znajdziemy praktycznie w każdym takim lokalu.
Calzone
Ta ciekawa pizza wywodzi się z Neapolu chociaż popularna jest również w Apulii. Spośród innych placków wyróżnia się układem ciasta – jest ono zawinięte i nieco przypomina dużym pieróg.
Kalabryjska
Mniej znana pizza pochodząca z najbiedniejszego regionu Włoch. W jej skład wchodzą lokalne wędliny, a sos pomidorowy wzbogacany jest o ostre papryczki pepperoni.
Jak widzicie pizza niejedno ma imię, a większość znanych nam jej rodzajów związana jest z jakimiś lokalnymi tradycjami lub historią Włoch. Zanim więc zaczniemy eksperymentować z nietypowymi dodatkami, warto wcześniej poznać te najbardziej podstawowe. Jest ich tak wiele, że każdy z nas z pewnością znajdzie wśród nich coś dla siebie. Kulinarna podróż po mapie włoskich pizzy będzie więc doświadczeniem niezapominanym!